تغذیه ی سالم امری حیاتی برای سلامتی کلی است و رژیم غذایی فقیر و شیوه ی زندگی یکجانشینی مسبب اصلی عوارض و مرگ و میر در سراسر دنیا می باشد. فاکتورهای رژیمی نقش بسزایی دارند در خیلی از شرایط و بیماریعای سیستمیک و دهانی، شامل : چاقی، هایپرتنشن، دیس لیپیدمیا، دیابت نوع 2، بیماریهای قلبی-عروقی، استئوپورز، پوسیدگی دندان و بعضی از سرطان ها شامل سرطان دهان. یکی از چالش های مهم در جلوگیری از بیماریهای مزمن کاهش چاقی است که امروزه بعنوان یکی از عمده ترین مسائل سلامتی جمعی در سراسر دنیا مطرح است. تخمین زده اند که یک میلیون افراد در دنیا اضافه وزن دارند و حداقل 300میلیون چاق هستند (سازمان جهانی بهداشت 2003). چاقی علت عمده ی خیلی از بیماریهای مزمن است و ریت مرگ و میر در افراد چاق در مقایسه با افراد با وزن نرمال2تا3بار بیشتر است. یک رژیم سالم برای جلوگیری و کاهش چاقی بسیار مهم است. فقدان فعالیتهای فیزیکی یکی از عوامل تعیین کننده ی اصلی در چاقی است و اغلب یک ریسک فاکتور برای خیلی از بیماری می باشد. خلاصه ای از این دست نوشته ها مدارکی هستند برای نقش فعالیتهای فیزیکی و دریافت از کل انرژی (کالری)، غذاهای خاص و ماکرونوترینت ها در سلامتی دهان مثل سلامتی کلی و جلوگیری از بیماریهای مزمن.
ارتباط کلیدی بین تغذیه و سلامتی:
بیشتر افراد طیف گسترده ای از مواد غذایی را با ترکیبی از خیلی از مواد مغذی و الگوهای غذایی که اغلب در طول زمان تغییر میکند را مصرف میکنند، که چالشی را برای تعیین سلامتی از هر ماده ی مغذی یا غذا ایجاد میکنند. اگرچه که جندین مواد مغذی و غذاهای مختلفی روابط بین شرایط خاص را برقرار کرده اند، مثل توضیحات زیر:
دریافت انرژی، فعالیت فیزیکی و چاقی:
نگه داشتن وزن بدن در یک محدوده ی نرمال برای بهتر شدن مهم است . چاقی یک ریسک فاکتور برای هایپرتنشن، دیابت نوع 2، استئوآرتریت، وقفه های خواب، مشکلات تنفسی و بعضی از انواع سرطانها شامل: اندومتر، سینه، پروستات، پانکراس و کولون (مرکز ملی سلامتی، مرکز ملی قلب، ریه و خون :1998). چاقی اغلب با جنبه های متفاوتی از سلامتی دهان مثل: گزروستومیا، پوسیدگی دندان و پریودنتال(Mathus Vliegen et al, 2007) . بافت چربی اغلب منبعی از سایتوکاینها ی التهابی است. از این رو، افزایش چربی بدن ممکن است احتمال پاسخ های فعال میزبان را در پریودنتال افزایش دهد (Shuldiner et al. 2001). چندین مطالعه ی مقطعی ارتباط بین چاقی و پریودنتال را نشان داده اند . فعالیتهای فیزیکی اغلب به طور مستقل ریسک چندین بیماری شامل: بیناریهای قلبی-عروقی، دیابت نوع 2، استئوپورز و کنسر کولون و سینه را کاهش میدهد (Haskell et al, 2007)، حتی در میان افراد با وزن نرمال . افزایش فعالیتهای فیزیکی نشان داده شده است که اغلب ارتباط دارند با سطح کمتری از بیناریهای پریودنتال در 2مطالعه ی طولی اخیر مستقل از چاقی (Al-Zahrani: et al, 2005). وزن بدن در درجه ی اول بوسیله ی تعادل بین مصرف انرژی (کالری) و هزینه ی انرژی (فعالیت) تعیین میشود. وزن بدن در درجه ی اول بوسیله ی تعادل بین مصرف انرژی (کالری) و هزینه ی انرژی (فعالیت) تعیین می شود. برای نگه داشتن وزن، باید مصرف انرژی مساوی با هزینه ی انرژی باشد. کاهش وزن می تواند بوسیله ی کاهش انرژی دریافتی و یا افزایش فعالیت فیزیکی بدست آید، درحالیکه ممکن است این قضیه منجر به افزایش وزن شود. بیشتر مطالعات نشان داده اند که نگه داشتن وزن (در محدوده ی نرمال) و کاهش وزن، افراد باید رژیم کم انرژی و فعالیتهای فیزیکی منظمی را انجام دهند و(Anderson et al, 2001): wing and phelan, 2005:Galani and Schneider, 2007 Haskell et al, 2007)). اخیرا در یک کارآزمایی بالینی بزرگ تفاوتهایی از درصد انرژی از چربی، کربوهیدرات و پروتئین تاثیری در وزن بدن برای مدت بیش از 2 سال نداشت .(Sacus et al, 2009)توصیه هایی برای دریافت انرژی بر پایه ای از وزن، قد و سطح فعالیت افراد برای محاسبه ی انرژی مورد نیاز، با اشاره به گزارشات مرجع مصرف رژیم غذایی از موسسه ی پزشکی (کمیته ی ارزیابی مصرف مرجع رزیم غذایی، غذا، هیئت تغذیه، موسسه ی پزشکی 2005). کالج امریکا توصیه به پزشکی ورزشی و توصیه های مرتبط قلبی برای بزرگسالان سالم که حداقل 30دقیقه با شدت متوسط فعالیت ایروبیک (هوازی) در 5روز از هفته یا حداقل 20 دقیقه فعالیت ایروبیک با شدت زیاد در 3 روز از هفته داشته باشند. این سطح از فعالیتهای ورزشی فوائد مشخصی برای جلوگیری از بیماریها دارد و بعضی از افراد به میزان بیشتری فعالیت برای کنترل وزن نیاز دارند.
دریافت کربوهیدرات:
درصدهایی خاص از کالری ها برای کربوهیدرات در رژیم غذایی مشخص نیست. بعنوان یک عامل مهم در افزایش وزن با ریسک بیماریها کیفیت کربوهیردات مصرفی مهم است. کربوهیدارت با کیفیت بالا، مثل محصولات غلات کامل، میوه ها و سبزیجات تاثیرات مثبتی بر سلامتی دارند. این غذاها منابع مناسبی از فیبر، مواد معدنی مثل : پتاسیم، منیزیم، روی، سلنیم و ویتامینهایی مثل: A,K,Cو Bهستند. مطالعات نشان میدهند که رژیم غنی از غلات کامل ریسک دیابت و بیماریهای قلبی-عروقی را کاهش میدهد.
(Haskell et al, 2007b, de Munter et al,2007, Barclay et al, 2008). بعلاوه محصولات غلات کامل مخصوصا اگر آسیاب شده نباشند و میوه ها و سبزیجات شاخص گلایسمیک را کاهش میدهند که این عوامل از افزایش سریع قندخون جلوگیری میکنند. رژیم غنی از غذاهایی با شاخص گلایسمیک بالا مثل نان سفید، سیب زمینی سبب افزایش سریع و زیاد سطح قندخون می شوند که این خود تحریک کننده ی مقدار زیادی از ترشح انسولین است که این بار سیگنالهای سلولی قندخون را برای انرژی و ذخیره جذب میکنند. درنتیجه بطور ناگهانی و با شدت قندخون کاهش می یابد و ممکن است منجر به افزایش دریافت غذا شود. متاآنالیزی از کارآزمایی های بالینی اغلب نشان داده- اند که رژیمی با کربوهیدرات غنی شده ی زیاد سطح TG را افزایش و سطح HDL-C را کاهش میدهد. چندین مطالعه نشان داده اند که این چنین رژیم هایی سبب افزایش رسک اضافه وزن، دیابت، بیماری قلبی-عروقی میشود. بعضی از غذاها مثل نان گندم کامل، لوبیا، حبوبات، دانه ها و میوه ها و سبزیجات با فیبر بالا شاخص گلایسمیک را کاهش میدهند. بطور کلی دریافت کربوهیدرات با پریودنتالیت ارتباطی ندارد. اگرچه که یک مطالعه ی کوهورت بزرگ در امریکا نشان داد که یک ارتباط معکوس بین دریافت غلات کامل و پریودنتالیتیس می باشد. نتیجه ی تخمیر کربوهیدرات در تولید اسید توسط باکتریهای پوسیدگی زا (کاریوژنیک) و کاهش PH پلاکها، منجر به دمینرالیزاسیون شد. سوکروز یکی از بیشترین قندهای کاردیوژنیک است چون می نواند از گلوکانی باشد که قادر به چسباندن باکتریها را به دندان است(Tinan.ff and Palmer 2003) . تکرر دریافت قند یکی از عوامل اصلی پوسیدگی است. اگر قند به دفعات زیاد مصرف شود ریسک پوسیدگی بیشتر میشود. بیشتر به این دلیل که قند به شکلی می باشد که برای مدت طولانی در دهان باقی می ماند. اثرات قند یا کربوهیدرات دیگر بر پوسیدگی می توانند میزان فلوراید (خوراکی یا موضعی) و بهداشت مناسب دهان را کاهش دهندف اما کاهش قند باید رویکرد اصلی در بحث سلامتی باشد.
دریافت قند و نوشیدنی های شیرین:
مصرف منظم نوشیدنی های شیرین با افزایش مصرف انرژی در بچه ها ارتباط دارد .(O᾽Connor et al, 2001)
همچنین با افزایش ریسک چاقی در بچه ها و بزرگسالان همراه است. کارآزمایی هایی با مداخله ی کوتاه در بچه ها و بزرگسالان مصرف نوشیدنی های شیرین را کاهش داد درنتیجه شاخص توده ی بدنی در افرادی که درابتدا BMI بالایی داشتند ، کاهش و LBM افزایش پیدا کرد. مصرف منظم نوشیدنی های شیرین اغلب با افزایش ریسک دیابت نوع 2،CHD ارتباط دارد. مصرف منظم نوشیدنی های غیرالکلی حاوی شکر اغلب با افزایش وقوع وشیوع پوسیدگی دندان ارتباط دارد.
دریافت فیبر:
چندین مطالعه ی اپیدمیولوژیک بزرگ یافته اند که ارتباط معکوسی بین دریافت فیبر غلات رژیمی و ریسک بیماریهای قلبی-عروقی وجو دارد. در کارآزمایی های بالینی افزایش دریافت فیبر رژمی اغلب سبب کاهش فشارخون، سطحLDL-C و توتال کلسترول شد.اغلب در چندین مطالعه ی طولی بزرگ، دریافت فیبر از محصولات غلات کامل با ریسک دیابت ارتباط داشت. بعلاوه کارآزمایی های بالینی نشان دادند که رژیم غنی از غلات کامل نتیجه اش پیشرفت حساسیت انسولین در افراد چاق بود، همچنین مصرف فیبر می تواند وقوع بیماریعای دیورتیکولار و یبوست را کاهش دهد. یک آنالیز جمعی از مطالعات مورد-شاهدی از ارتباط معکوس بین فیبر رژیم و سرطان اندومتر حمایت میکند. با این حال برای سرطان کولون، شواهدی هنوز مشخص نشده است. مطالعات اپیدمیولوژیک بزرگ هیچ ارتباطی بین فیبر و سرطان کولون را کاهش نمی دهد.
دریافت میوه ها و سبزیجات:
یک رژیم غنی از میوه جات و سبزیجات با کاهش ریسک بیماریهای قلبی-عروقی ارتباط دارد. نتایجی از چندین مطالعه ی طولی بزرگ نشان میدهد که افراد با مصرف 5 سروینگ در روز یا بیشتر میوه جات و سبزیجات بطور معنی داری ریسک بیماریهای قلبی-عروقی را کاهش یافت. کارآزمایی های بالینی نشان میدهند که رژیم غنی از میوه و سبزیجات کاهش معنی داری در فشارخون دارد. با توجه به خطر ابتلا به سرطان، شواهد متناقض است. مطالعات مورد-شاهدی ارتباط معکوسی را بین دریافت میوه و سبزیجات با کنسر (مری، ریه، معده و کولورکتوم) نشان داده اند. مطالعات کوهورت اثرات مفید از مصرف میوه ها را برای کنسر مثانه پیشنهاد میکنند. در حالیکه خیلی از مطالعات کوهورت بزرگ اثر مفید استفاده از 5 سروینگ یا بیشتر میوه ها و سبزیجات بر روی ریسک کلی سرطانها را مشاهده نکردند. هم مطالعات کوهورت و هم مطالعات مورد-شاهدی نشان دادند که دریافت میوه و سبزیجات ارتباط معکوسی با پیش سرطانی شدن دهان دارد. میوه ها یک سازگاری بیشتر و قویتری با جلوگیری از سرطانی شدن دهان دارند. برای سبزیجات مثل گوجه ارتباط معکوس بیشتری دیده شد. یک مطالعه ی متاانالیز از مطالعات کوهورت بر روی سرطان معده نشان داد که دریافت میوه و سبزیجات ارتباط معکوسی با سرطانها دارند اما با مرگ و میر ارتباطی نداشتند. این تفاوتها در نتایج شرح داده شده توسط تنوعی از ترکیباتی مثل ویتامینها و مواد معدنی، وجود میوه و سبزیجات متفاوت و اثرات متفاوت آنها بر روی انواع خاصی از سرطانها ممکن است وجود داشته باشد، بهمین دلیل بحث در ویتامینها ومواد معدنی بیشتر است.
دریافت چربی:
رژیم هایی با چربی زیاد ارتباط معنی داری با چاقی و بیماریهای مزمن دارند. اما همه ی مدارک و شواهد ارتباطی بین درصد چربی در رژیم و وزن بدن یا ریسک بیماریهای قلبی-عروقی و سرطان را نشان نمیدهند. یک کارآزمایی بالینی تصادفی بزرگ نشان داد که دریافت چربی توتال ارتباطی با کنترل طولانی مدت وزن بدن، ریسک بیماریهای قلبی-عروقی یا ریسک کنسر ندارد. اغلب موارد ذکر شده در بالا در یک کارآزمایی تصادفی بزرگ گفته شده است که درصدی از چربی ارتباطی با وزن بدن ندارد، مثل کربوهیدرات، که کیفیت چربی مهمتر از میزان کل چربی مصرفی میباشد.
دریافت اسیدهای چرب اشباع و ترانس:
مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده اند که مصرف چربی های غیر اشباع ریسک بیماریهای قلبی-عروقی را کاهش میدهد، درحالیکه مصرف اسیدهای ترانس این ریسک را افزایش میدهد. اندازه ی این ارتباط بطور قابل ملاحظه ای بزرگتر و قویتر بود برای اسیدهای چرب ترانس در برابر مصرف اسیدهای چرب اشباع . اسیدهای چرب اشباع با سطح یکسانی از کالری دریافتی با کربوهیدرات تفاوت دارند در ایجاد بیماری قلبی. در مطالعه ی کنترل شده ی تغذیه، رژیم سرشار از اسیدهای چرب ترانس بط.ر معنی داری سطح LDL-C و VLDL-C را افزایش و سطح HDL-C را کاهش دادند در مقایسه با MUFA و PUFA. در مقایسه با کربوهیدرات، SFA هم سطح LDL-C و هم سطح HDL-C را افزایش دادند.سطح بالایی از LDL-C, VLDL-C و کاهش سطح HDL-C ارتباط دادرد با افزایش ریسک بیماریهای قلبی-عروقی. بعلاوه دریافت اسید چرب ترانس ارتباط معناداری با مارکرهایی از التهابات سیستمیک در زنان دارد. پیشنهاد میشود یک اثر کاردیو متابولیک مغایر منحصر به فردی از طریق مسیر مرتبط با مقاومت انسولینی. گوشتهای قرمز فرآوری شده با افزایش ریسک هایپرتنشن، CHD، دیابت نوع 2 ارتباط دارد. از مطالعات NHS تخمین زده اند که جایگزینی فقط 5 % انرژی از SFA و 2 % ازTFA با USFA ریسک بیماریهای قلبی-عروقی را به ترتیب تا 42% و53 % کاهش میدهد. شواهد کافی برای برای وجود ارتباط مصرف توتال چربی، TFA، SFA با افزایش ریسک بیشتر سرطانها ندارد. با این حال، شواهد اپیدمیولوزیک پیشنهاد میکنند که رژیم غنی از چربیهای حیوانی ریسک سرطان سینه را در افراد جوان افزایش میدهد، درحالیکه رژیم های غنی از MUFA (عمدتا در غالب روغن زیتون) ممکن است این ریسک را کاهش دهد، نتایج مشابهی در بعضی از کنسرها یافت شد. مصرف گوشت قرمز ارتباط معنی داری اب افزایش ریسک کنسر کولورکتال دارد.
دریافت USFA[1] :
در حالیکه مصرف SFA و TFA ممکن است که ریسک خیلی از بیماریهای مزمن را افزایش دهد. عکس این موضوع برای مصرف PUFA و MUFA هم صحت دارد .مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده اند که مصرف USFA می تواند فشارخون را کاهش دهد،سبب بهبود سطح لیپید (کاهش LDL-C و TC و افزایش HDL-C) و کاهش ریسک بیماریهای قلبی-عروقی شود. چندین مطالعه ی اپیدمیولوژیک نشان داده اند که بین مصرف ماهی و ریسک بیماریهای قلبی-عروقی مخصوصا مرگ ناگهانی بر اثر بیماری قلبی ارتباط وجود دارد. ماهی غنی از اسید چربW3 می باشد.متاانالیز یک مطالعه ی شاهدی نشان داد که افراد با مصرف ماهی می توانند ریسک CHD کشنده را تا20% کاهش دهند و کاهش 10% در ریت کلی CHD در مقایسه با مصرف کمتر یا نخوردن ماهی. خوردن ماهی یک بار در هفته نشان داده شده است که سبب کاهش مرگ ناشی ازCHD تا 15% میشود. کارآزمایی های بالینی با استفاده از روغن ماهی این موضوع را اثبات کرده اند که سبب کاهش ریت مرگ ناگهانی در اثر بیماری قلبی-عروقی میشود. اسید چرب W3اغلب در فرایندهای التهابی و پریودنتالیتیس تغییر ایجاد میکند. دانه ها اغلب سرشار از MUFA وPUFA به اندازه ی فیبرها وسایر ماکرونوترینتها هستند. چندین مطالعه ی اپیدمیولوژیک نشان داده است که مصرف منظم دانه با کاهش ریسک CHD ارتباط دارد. بر پایه ی اطلاعاتی از مطالعه ی NHS جایگزینیSFA با دانه ها 45% کاهش در ریسک CHD میدهد. کارآزمایی های بالینی اغلب نشان داده اند که فرم های مختلفی از دانه ها سبب کاهش سطح LDL-C,TG و افزایش سطح HDL-C میشود اما اثری بر وزن بدن نداشتند حتی اگر کالری دریافتی ثابت نگه داشته شود.
دریافت آنتی اکسیدانها:
آنتی اکسیدانها موادی هستند که سبب جلوگیری و یا کاهش آسیبهای گونه های فعال اکسیژن یا گونه های فعال نیتروژن میشوند. ویتامینهای خاص مثلC,E و مینرالهل مثل سلنیم بعنوان آنتی اکسیدان عمل میکنند و ممکن است بافتها را در برابر آسیبها محافظت کنند،پس کاهش ریسک بیماری قلبی-عروقی و کنسر را ایجاد میکنند.خیلی از آنتی اکسیدانها در میوه ها و سبزیجات وجود دارند، بنابراین نقش انتی اکسیدانی در جلوگیری از بیماریهای قلبی-عروقی و سایر بیماریهای مزمن خیلی واضح نیست. یک مطالعه ی جمعی از 9مطالعه ی کوهورت که شامل اطلاعاتی از دریافت ویتامین E، کاروتنوئیدها و ویتامین C نشان داد که فقط مصرف بالایی از ویتامینC (بیشتر از 700mg/day ) با کاهش ریسک CHD ارتباط دارد. یک مطالعه ی متاآنالیز که شامل 11 کارآزمایی بالینی کوهورت تصادفی از مکمل یاری با ویتامینE، بتاکاروتن، سلنیم، فولات، ویتامین B6 یا ویتامینB12 نشان داده نشد که اثر محافظتی برپیشرفت آترواسکلروز دارند. مطالعات اپیدمیولوژیک متفاوت از کارآزمایی های تصادفی در خیلی از روش ها هستند مثلا در کارآزمایی بالینی افراد با داشتن CHD حذف میشوند اما در کارآزمایی تصادفی اینطور نیست. مطالعه ی WHS در میان افراد سالم انجام شد و همه ی اثرات مکمل یاری با ویتامین E بر روی ریسک CHD وجو نداشت، ریسک بیماری قلبی-عروقی را بطور معنی داری تا24% کاهش داد. بنابراین، استفاده از مکمل یاری با انتی اکسیدانها نشان نمی دهد که اثرات مفیدی بر افراد مبتلا به CHD داشته باشد، اما اثراتی ان در میان افراد سالم نامشخص است. انتی اکسیدانها می توانند اغلب فرایندهای التهابی را در پریودنتالیتیس تغییر دهند. ویتامین C بطور مشخصی در پیشگیری از آسکوربی موثر است. مطالعات اخیر از NHANES III یک ارتباط معکوس بین ویتامین C رژیم و بیماریهای پریودنتال نشان داد. در مطالعات دیگر سطح سرمی ویتامین C با شیوع بیماری پریودنتال ارتباط معکوسی داشت، حتی در افرادی که سیگار نمی کشیدند. [2]ROS ارتباط دارد با پریودنتالیتیس که اگر با انتی اکسیدانهای مناسب خنثی نشود می تواند سبب اثرات زیان باری بر بافت پریودنتال شود. آنتی اکسیدانها ممکن است اغلب از سرطانهای خاصی جلوگیری کنند با عملکرد محافظتی از سلولها در برابر خطرات اکسیداتیو. اگرجه شواهدی از مطالعات کارآزمایی بالینی و اپیدمیولوژیک واضح نیست. چندین مطالعه ی کوهورت آینده نگر در شمال امریکا و اروپا ارتباط بین دریافت کاروتنوئیدها با ریسک سرطان کولورکتال، ویتامین A,C,E و مکمل یاری با فولات با سرطان ریه، آلفا کاروتن، کاروتن ، بتا کریپتوگزانتین، لوتئین-زئاگزانتین و لیکوپن با ریسک کنسر مهاجم اپیتلیال تخمدان را نیافتند. با این حال مطالعات اپیدمیولوژیک بنظر میرسد که از نقش لیکوپن ذر کاهش ریسک سرطان پروستات حمایت میکنند و بطور مشابه چندین متاآنالیز از کارآزمایی بالینی اثرات محافظتی مکمل یاری با ویتامین EوC بر درمان و جلوگیری از سرطان را نیافتند. و همچنین در مکمل یاری با آنتی اکسیدانها در جلوگیری از آدنومای کولورکتال یا سرطان دستگاه گوارش چیز خاصی یافت نشد.بعلاوه در یک مطالعه ی متاآنالیز اخیر از 12کارآزمایی بالینی تصادفی یافتند که مکمل یاری با بتاکاروتن نشان داده شده است که وقوع سرطان را افزایش میدهد و همچنین افزایش مرگ و میر در میان افراد سیگاری نشان داده شده است. در حالیکه مکمل یاری با ویتامین E چنین اثری را نداشت. اگرچه که استفاده ی بالینی از مکمل یاری با بتاکاروتن نشان داده شده است که ریسک سرطان دهان را کاهش میدهد و کاهش ریت پیش سرطانی شدن را با یک پیشرفت حداقل یک درجه دیس پلازیا در 39% و در 69% بیماران تغغیری نمی دهد. مطالعات کوهورت و مورد-شاهدی اغلب پیشنهاد میکنند کاهش ریسک دهان در میان افرادی که کاروتنوئید مصرف میکنند . سلنیم بعنوان یک آنتی اکسیدان معدنی که ممکن است یک نقش جلوگیری کننده از سرطان داشته باشد . چندین مطالعه ی متاآنالیز از مطالعات کوهورت و مورد –شاهدی پیشنهاد میکنند که دریافت سلنیم ممکن است که کاهش ریسک سرطان پروستات و سرطان ریه را ایجاد کند. کارآزمایی بالینی اغلب پیشنهاد میکنند یک نقش محافظتی از مکمل یاری با سلنیم در بروز سرطان در مردان و بروز سرطان دستگاه گوارش. با این حال یک مطالعه ی جدید از کارآزمایی SELECT بر روی بیش از 3500 هزار مرز با مکمل یاری با ویتامین E و یا سلنیم برای 5.5 سال پیگیری شد که ریسک سرطان پروستات را کاهش نداد.
دریافت ویتامینها و مواد معدنی:
ویتامین B ممکن است ریسک بیماریهای قلبی-عروقی را بوسیله ی کاهش سطح هموسیستئین کاهش دهد. یک متاآنالیز تصادفی نشان داد که دلایل محکمی برای ارتباط بین مکمل یاری با فولات و ویتامین B12 و کاهش سطح هموسیستئین خون پیدا نشد. مطالعات مشاهد های اغلب کاهش ریسک بیماریهای قلبی-عروقی را در افرادی که فولات و ویتامین B6 زیاد مصرف کرده بودند نشان داد شد. کارآزمایی های تصادفی اخیر تاثیر کمی از مکمل یاری با ویتامینB9 و B12 بر ریسک بیماریهای قلبی-عروقی را نشان داد. این کارآزمایی های جدید ابتدا در بیماران با داشتن بیماری قلبی-عروقی انجام میشوند و در جمعیتهایی انجام میشوند که با فولات تقویت می شوند. یک متاآنالیزی که 2سال پیش در Lancent چاپ شد نشان داد یک اثر مشخصی از مکمل یاری با اسید فولیک در کاهش ریسک استروک مخصوصا در جمعیتهایی با دریافت فولات پائین. علاوه بر اثراتی که بر بیماریهای قلبی-عروقی ، مکمل یاری با فولات ریسک نقایص لوله ی عصبی . آنومالی های مادرزادی را کاهش میدهد. دریافت کلسیم و ویتامین D برای نگه داشتن توده ی استخوان ضروری است. یک متاآنالیز از مطالعه ی 3کارآزمایی بالینی نشان داد که اثر مفیدی از مکمل یاری با 1000mg از کلسیم بر توده ی استخوان در زنان جوان سفید پوست موثر است.. در سنین یائسگی بازجذب استخوان بیش از تشکیل آن وجود دارد و مکمل یاری با کلسیم از کاهش استخوان جلوگیری نمیکند. اگر چه که حدود 5سال بعد از یائسگی مکمل یاری با کلسیم از کاهش توده ی استخوان در آینده جلوگیری میکند و ممکن است که توده ی استخوان را تا 2-1.6 افزایش دهد. اخیرا یک مطالعه ی کارآزمایی بالینی تصادفی بزرگ در 36282 زن سالم بعد از یائسگی در مطالعه ی WHI نشان داد که مکمل یاری با ویتامین D و کلسیم بطور طولانی مدت کاهش معنی داری در کاهش توده ی استخوان در لگن دارد. علیرغم اثرات مفید دریافت کلسیم بر دانسیته ی مینرال استخوان، این مطالعات می توانند گمراه کننده باشند زیرا دارای اثرات کم و موقتی هستند. مکمل یاری با کلسیم و ویتامین D ممکن است از ریسک شکستگی جلوگیری کند. یک مطالعه ی متاآنالیز از 15کارآزمایی بالینی با مکمل یاری با کلسیم مشاهده شد کاهش 23% در شکستگی مهره ها و 14% در شکستگی در نواحی بجز استخوان مهره ها دیده شد. 2متاآنالیز از کارآزمایی بالینی مکمل یاری با کلسیم و ویتامین D در 45تا 64 فرد 50 ساله و پیرتر دیده شد که 25% کاهش در شکستگی لگن داشتند،کاهش 12% در همه ی شکستگی ها و 24% کاهش در شکستگی ها با پیروی از درمانها وجود دارد. کارآزمایی WHI یافتند 29% کاه شمعنی داری را در ریسک شکستگی لگن با مکمل یاری با 1000mg/day از کلسیم و 400Iu/day از ویتامین D ، در میان شرکت کنندگان با پیروی مناسب از درمانها وجود دارد. یکی از مشکلات در ارزیابی اثرات کلسیم بر ریسک شکستگی این است که در خیلی از مطالعات ترکیب با ویتامین D میشوند. در یک متاانالیز کارآزمایی های مداخله ای استفاده از مکمل یاری با ویتامین D، با دوز کمتر از 700Iu/day اثری بر ریسک شکستگی نداشت، اما دوزهای بالاتر 800-700 Iu/day کاهش معنی داری در ریسک شکستگی لگن تا 26% داشت و کاهش شکستگی استخوان های بدون مهره تا 23% بود. اگرچه که یک کتاآنالیز جدید ارتباطی بین دریافت کلسیم و شکستگی لگن در مطالعات کوهورت آینده نگر و کاهش معنی داری در ریسک شکستگی استخوانهای بدون مهره دیده نشد. پس بیشتر افراد نشان داده اند که مصرف کلسیم مناسب برای سلامتی استخوان میشود و کاهش در مصرف ویتامین D ریسک شکستگی را بالا میبرد. دریافت کلسیم به صورت فرضیه می باشد که ریسک بیماریهای قلبی-عروقی را کاهش میدهدکه احتمالا بوسیله ی کاهش فشارخون گفته شده است. در مطالعه ی NHS کاهش دریافت کلسیم با ریسک بیشتر ایسکمی در زنان امریکایی میان سال ارتباط دارد. دریافت بیش از 600mg/day نشان داده نشده است که ریسک بیماریهای بعدی را کاهش میدهد. در همین جمعیتها دریافت کلسیم با ریسک CHD ارتباطی نداشت. چندین مطالعه ی متاآنالیز از کارآزمایی های بالینی پیشنهاد کردند که مکمل یاری با کلسیم ممکن است ریسک افزایش فشارخون را کاهش دهد. اگر چه که شواهد متغییر بود، در بعضی از شرایط دریافت کلسیم زیاد ممکن است ریسک پراکلامسیا را کاهش دهد. ویتامین D ممکن است ارتباط با بیماریهای التهابی- سیستمیک و موضعی داشته باشد. یک متاآنالیز از مطالعه ی 19 مقطعی ،13 مورد-شاهدی و 12 مطالعه ی آینده نگر پیشنهاد کردند که کاهش سطح سرمی 25-دی هیدروکسی ویتامین D یا دریافت خود ویتامین D با عدم تحمل گلوکز، عملکرد سلولهای بتا، مقاومت به انسولین و با ریسک دیابت و سندرم متابولیک در افراد از جمعیتهای و گروهای سنی متفاوت ، ارتباط دارد. در مطالعه ی NHS اغلب دریافتند که افزایش دریافت کلسیم و ویتامین D با کاهش دیابت نوع 2 در مقایسه با دریافت پائین ارتباط دارد. بعلاوه کمبود ویتامین D و کلسیم منجر به کاهش توده ی استخوانی و افزایش التهاب میشود که هر دو اجزای بیماریهای پریودنتال هستند. کاهش کلسیم رژیم غذایی و کاهش دریافت محصولات لبنی بیماریهای ارتباط با افزایش سطح بیماریهای پریودنتال دارد. مطالعات کمی بررسی کرده اند اثرات مفیدی از غذاها را بر پوسیدگی دندان. مطالعات اخیر پیشنهاد میکنند که شیر و پنیر با کاهش ریسک پوسیدگی دندان ارتباط دارد. اگرچه که هنوز بخوبی اثبات نشده است. بدیهی است مکانسم هایی ممکن است درگیر در خنثی کردن اسید،تحریک بزاق، کاهش چسبندگی باکتریها،کاهش دمینرالیزاسیون مینای داندان باشند. دریافت کلسیم و ویتامین D با کاهش ریسک سرطان کولون ارتباط دارد. بعضی از مطالعات پیشنهاد میکنند که سطح ویتامین D بالاتر ممکن است سبب کاهش ریسک سرطان سینه و کاهش ریت مرگ ومیر کلی باشد. به عبارتب دیگر دریافت کلسیم و ویتامین D ممکن است با ریسک بالاتر کنسر پروستات وابسته باشد. اما در بعضی از مطالعات ارتباط مصرف محصولات لبنی با ریسک سرطان تخمدان گفته شده است .مصرف شیر یا محصولات لبنی ارتباطی با افزایش ریسک سرطان سینه نداشتند.
تاثیر از دست دادن دندان:
چندین مطالعه ی مقطعی نشان دادند که ارتباطی بین از دست دادن دندان و در معرض خطر گرفتن رژیم غذایی وجود دارد. مطالعات طولی اما محدودی تائید کننده ی این موضوع هستند که از دست دادن دندان منجر به تغییرات رژیم غذایی میشود.ارتباطی بین گزارش خود افراد در مورد از دست دادن دندانها و تغییرات رژیم غذایی در طی یک دوره مورد بررسی قرار گرفت در یک دوره ی 8 ساله در میان 31813 مرد سالم ایالات متحده ورد بررسی قرارگرفت. مردانی که 5 دندان یا بیشتر از دست داده اند را در طی پیگیری ها دیده شد که کاهش معنی داری در دریافت میوه ها و فیبر غذایی داشتند و افزایش در مصرف چربی های غیر اشباع نسبت به افرادی که دندانهایشان را از دست نداده بودند. بعد از ،از دست دادن دندان نتیج مطالعات نشان داد که تغییرات رژیم غذایی در طی یک دوره ی2 ساله که افراد تمایل بالایی برای جلوگیری از مصرف غذاهای سفت و خام مثل هویج ، سیب و گلابی تازه وجود داشت. با این وجود تاثیر کمی بر روی چندین غذا و مواد غذایی که می توانند هنوز کمکی باشند برای تاثیر کلی بر سلامتی ،دارد.
راهنمایی هایی برای تغذیه:
برای نگه داری و پیشرفت سلامتی افراد باید تنوعی از غذاهایی که در زیر به آنها اشاره شده است را مصرف کنند.
اسیدفولیک : زنان در دوران بارداری باید چندین ویتامین دریافت کنند که شامل اسیدفولیک هم میشود، حتی اگر که احتمال داده نشد که ممکن است باردار شوند. اسیدفولیک نشان داده شده است که سبب کاهش ریسک نقایص نوزادی میشود. اگر قبل از بارداری یا در طی هفته های اول بارداری استفاده شود.
قند و نوشیدنی های شیرین: زنان باردار و مادران نوزادان باید برای جلوگیری از پوسیدگی دندان بچه هایشان از طریق شیشه شیر مشاوره بگیرند. شیر باید بدون قند مصرف شود. این مادران باید از دادن نوشیدنی های شیرین به بچه هایشان دلسرد شوند. شیر باید بدون قند مصرف شود. این اهمیت خیلی زیادی دارد که برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در بچه ها نباید به انها اجازه داده شود که شیر را با شیشه بخورد بطور مکرر و مدت زیاد و یا اینکه از شیرهایی که به انها قند اضافه شده در طی خواب استفاده کنند. راهنمایی هایی برای کاهش در معرض بودن بچه ها به قند و استفاده کردن از نوشیدنی های میوه ای. شامل اجتناب از مصرف سودا، نوشیدنی های میوه ای یا نوشیدنی هایی با قند بالا و محدود کردن مصرف آبمیوه در مقدار کم (6OZ ) در روز و اجتناب کنند از مصرف محصولات حاوی قند مثل : آدامس، آبنبات. بعلاوه، مراقبت مناسب دندانی باید شامل استفاده ی مناسب از فلوراید، دسترسی به پیشگیری و ترمیم یا مراقبت خاص از دندان، محدود کردن مصرف میان وعده های غذایی کاریوژنیک و به سرعت تمیز کردن دهان و دندان از غذاهای کاریوژنیک با مسواک.
میوه ها و سبزیجات: میوه ها و سبزیجات حاوی تنوعی از میکرونوترینت ها مثل ویتامین A,K,C ، فولات، پتاسیم، کلسیم، آهن، منیزیم می باشند.افراد باید تنوع زیادی از هر کدام از این مواد را مصرف کنند. راهنمایی تغذیه ای امریکا توصیه میکند (2/1 4 لیوان) یا 9 سروینگ مصرف میوه و سبزیجات بدون در نظر گرفتن سبزیجات نشاسته ای مثل سیب زمینی بر پایه ی سطح کالری 2000.این سطح از دریافت ممکن است چالش هایی برای خیلی از افراد باشد، با این وجود این مهم است که اطمینان به افراد داده شود که حتی افزایش یک یا دو سروینگ می تواند نقش موثرتری داشته باشد. مصرف سبزیجات سبز تیره ،قرمز و زرد باید بدلیل اثرات بهداشتی و درمانی که دارد تاکید شود. غلات کامل به مقدار از فیبرها به اندازه ی میکرونوترینت هایی مثل ویتامین E و Bو منیزیم ، مس، سلنیم و پروتئین را دارا می باشد. توصیه به افزایش مصرف غلات کامل وجایگزین کردن برنج سفید ، نان ، پاستا با برنج قهوه ای . که این کار اثرات مفیدی دارد، چون نشاسته سبب افزایش ریسک چاقی و سندرم متابولیک، دیابت، بیماریهای قلبی-عروقی میشود، درحالیکه غلات کامل اثرات مثبتی را می گذارد. دریافت رژیم غذایی مرجع در امریکا برای فیبر 25 گرم برای زنان و 38 گرم برای مردان است. برای بدست آوردن اثرات سودمند فیبر که ذکر شد ، افراد باید در روز مقدار قابل ملاحظه ای را استفاده کنند.
دانه ها:
دانه ها حاوی مقدار زیادی از MUFA, PUFA, VIT E, Mg , Ca, Prot هستند. افراد باید در رژیم غذایی دانه ها را مصرف کنند، اگرچه که اغلب دانه ها در غالب اسنک هستند اما اسنک سالم می باشند که می توان انها را بعنوان یک منبع پروتئین با گوشت در غالب غذای مخلوط یا ساده جایگزین کرد. توصیه شده است که افراد در روز (2-1OZ ) که معادل 42 g/dayدانه ها را مصرف کنند.
ماهی:
ماهی و سایر محصولات دریایی منبع غنی از اسید چرب W3 هستند. افراد باید 2بار یا بیشتر در هفته ماهی استفاده کنند. ماهی می تواند با غذاهای حاوی SFA جایگزین شود. زنان باردار باید از مصرف ماهی های بزرگ اجتناب کنند، مثل : کوسه، اره ماهی، ماهی خال مخالی و تون، چون دارای مقدار زیادی جیوه می باشند. اما سالمون و ماهی های کوچک مثل: گربه ماهی، اسنپر، تیلاپیا وساردین معمولا در طی بارداری ضرری ندارند چون میزان کمی از جیوه در این ماهی ها می باشد.
روغن های غیر اشباع:
بعضی از چربیها خوب هستند، روغن سبزیجات غنی از MUFA, PUFA, VIT A,E,K می باشد. باید در رژیم غذایی روغن های گیاهی مثل کانولا، روغن لوبیای سویا، روغن ذرت، روغن افتابگردان ررا با کره و روغن های حیوانی جایگزین کنند و در پخت و پز و سالاد استفاده کنند. اگرچه که مارگارین دارای اسید چرب ترانس بالایی می باشد اما در امریکا دارای 0 گرم اسید چرب ترانس است و دارای اسد چرب اشباع کمی نسبت به روغن های مایع می باشد.اگر چه که اینها دارای چربیهای اشباع بیشترینسبت به روغنهای مایع دارند اما بطور قابل ملاحظه ای دارای نسبت بالایی از کره در ترکیب اسیدهای چرب اشباع می باشند. تا همین اواخر نگرانی هایی در مورد غذای سرخ کردنی وجو داشت. که بطور خیلی زیاد در سرخ کردن غذاها استفاده میشد اما بیشتر رستورانها امروزه از روغنهای داری اسیدچرب غیر اشباع استفاده ی بیشتری میکنند اما ازروغنهای دارای اسیدهای ترانس استفاده نمیکنند. هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد غذاهای سرخ کردنی بطور ذاتی مضر هستند، اثرات مفید آنها به نوع چربی و پتانسیل انها در دریافت کالری اضافی وابسته می باشد.
محصولات لبنی کم چرب:
محصولات لبنی غنی از کلسیم، پتاسیم، فسفر، ویتامین A,D,B و پروتئین هستند. با این حال محصولات لبنی از SFA ها حاصل میشوند. بنابراین افراد باید محصولات پرچرب را با کم چرب جایگزین کنند. راهنمای تغذیه ای امریکا توصیه میکند 3 سروینگ در روز استفاده از محصولات لبنی کم چرب، کلسیم مورد نیاز برای جلوگیری از پوکی استخوان در آینده را کاهش میدهد. با در نظر گرفتن فواید و مضرات محصولات لبنی مصرف 2 سروینگ در روز توصیه میشود. مواد غذایی دیگر مثل سبزیجات (بروکلی، اسفناج، کرفس، گل کلم، کلم بروکسل، کلم، خربزه، کلم قمری) و توفو سبب افزایش جذب کلسیم میشود (با مصرف 5-2 سروینگ در روز) بجای یک سروینگ از محصولات لبنی به اندازه ی مکمل یاری تاثیر گذار است.دوز مناسب برای دریافت کلسیم مورد نیاز هنوز بدرستی تعیین نشده است اما حدود1000گرم در روز می تواند مناسب باشد اما امکان دارد که حتی بیشتر از این مقدار هم در روز مورد نیاز فرد باشد. تمامی این شواهد پیشنهاد میکنند که مکمل یاری با کلسیم از پوکی استخوان، شکستگی و بیماریهای مزمن جلوگیری میکند. بیشتر افراد باید مکمل روزانه ی ویتامین D را مصرف کنند. هرم USDAتغییر یافته ی 2005، توصیه میکند که افراد میزان کمی از چربی و غذاهای غنی از کربوهیدرات را مصرف کنند.اما مشخص است که توجهه مناسبی به دریافت مناسب نشاسته ی غنی شده و دریافت مناسب چربیهای سالم وجود ندارد. یک راهنمایی هرم غذایی باید تشویق کند افراد به مصرف چربیهای سالم، غلات کامل، کم کردن مصرف کربوهیدرات، شکر و قند، کره و گوشت قرمز .
توصیه های کلیدی برای جلوگیری از چاقی:
همانطور که در بالا ذکر شد، چاقی یک مشکل عمده ی در حال رشد است که در ارتباط با بسیاری از مفاهیم سلامتی می باشد.
بعضی از این توصیه ها شامل:
1) توجه به اندازه ی هر پرس از غذا و دریافت کلی کالری.
2) انجام فعالیتهای فیزیکی.
3) مصرف غلات کامل، کربوهیدراتهای غنی از فیبر، چون از جذب سریع کربوهیدرات جلوگیری میکنند.
4) مصرف بیشتر میوه و سبزیجات.
5) کاهش مصرف قند، شامل: نوشیدنی های شیرین، گازدار و میوه ای که به انها قند اضافه شده است.
6) محدود کردن مصرف غذاهای چرب.
تاثیر نقش دندانپزشکان در تغذیه:
دندانپزشکان در این امر نقش مهمی دارند هم برای پیشگیری و هم کنترل پوسیدگی دندان و بیماریهای پریودنتال، که شاخص های مهمی برای از دست دادن دندان می باشند. توصیه به عادتهای رژیمی سالم و مناسب به نگه داری سلامت دهان و دندان و سلامتی کلی کمک میکند که شامل قسمتی از مراقبتهای پیشگیری کننده ی روتین است. قبل از هر گونه آسیبی که به فرد وارد شود باید دندانپزشکان به بیماران خود هشدار دهند در خصوص مشکلات از دست دادن دندان و عواقب بعدی آن. دندانپزشکان باید به بیماران خود اطلاع دهند در خصوص احتمالات متعاقب از دست دادن دندان که بیشتر وابسته به جویدن، تغذیه و مسائل سیستمیک مربوط به سلامتی میشود. اگر بیماریهای مزمن شدید تا کنون رخ داده باشد باید به متخصص تغذیه ارجاع داده شوند. پیگیری ملاقاتها برای بیماران با پروتزهای جدید باید بر طبق برنامه ریزی باشد که از نظر مناسب بودن چک شود. اما تحقیق کردن درباره ی هر مشکلی که مربوط به تغذیه است برای استفاده کردن از پروتزها باید در نظر گرفته شود. هر پروتز برای هدف خاصی می باشد یعنی با در نظر گرفتن مشکل فرد در جویدن باید در نظر داشت که مثلا اگر در خوردن غذاهای سخت مشکل دارد از پروتز خاصی استفاده کند. یک پروتز مناسب ممکن است برای بعضی از غذاها که نیاز به جویدن های زیادی نیاز دارند که با کمک این پروتزها آسانتر میشود.